Ditulis ku: Ayah Dody
01 Agustus 2025

Bandung, Medialibas. Com, – Yu… nimbang rasa babarengan.
Ibarat buah asak jeung kulitna di tangkal, manusa henteu bisa misahkeun dirina tina alam jeung sesama. Ku welas jeung asih, hirup téh kudu dilakonan. Tapi ayeuna, loba jalma anu ngan ukur milu ka kulon, milu ka wetan, tanpa aya tujuan anu jelas, teu boga pondasi, teu boga jangkar. Kaayaan sapertos kieu ngabalukarkeun hiji bangsa leungit arah, kawas kapal ngalayang dina ombak, tanpa nakhoda.
Diri ibarat kembang di rurungkungan jukut.
Hirup manusa téh henteu bisa nyalira. Urang salawasna aya dina beungkeutan, sabeungkeutan kembang anu ngajadikeun karang indah. Tapi nu matak prihatin, ayeuna loba anu milih hirup sorangan, mopohokeun kana gotong royong, mopohokeun kana silih pikanyaah. Hirup sorangan téh henteu ngarah ka kasalametan, tapi ngarah ka leungitna nilai-nilai anu geus diwariskeun ku karuhun.
Emas inten bisa diteang, tapi Gusti Nu Maha Luhur moal aya binasa.
Manusa sok bingung ngudag permata, inten, berlian, tapi nu sajati malah ditinggalkeun. Gusti, sumber kahirupan, sumber kabeneran, malah kadang-kadang dijadikeun nomor dua. Padahal emas jeung inten bisa leungit, tapi Gusti Nu Murba Jagat moal pernah leungit. Ieu nu kudu jadi pangeling-ngeling: ulah neangan anu palsu bari ninggalkeun nu sajati.
Inten berlian sajati anjeuna henteu dipaké, anu palsu malah jadi hiasan.
Ieu simbol ti jaman kiwari. Bangsa urang, anu mibanda amanat kabuyutan, ajaran karuhun, adat nu luhur, malah leuwih milih ngagugu ka pangaruh asing. Nu asli, nu murni, nu sakuduna jadi jalan kasalametan malah dipiceun, dirarubah, dianggap kolot. Ari nu datang ti luar—anu henteu saluyu jeung budaya, nu nyababkeun karuksakan—éta nu dipaké, éta nu dipiara.
Amanat kabuyutan geus dirarubah, dijual murah, ditinggalkeun.
Padahal, amanat karuhun téh lain ngan ukur carita baheula. Eta téh pondasi pikeun bangsa. Upama pondasi éta diganti ku anu rapuh, bangunan bangsa moal bisa tahan, pasti ragrag. Ieu nu ayeuna keur kajadian: budaya urang, agama urang, iman urang, teu dipiara, malah dialungkeun. Hasilna: karuksakan lahiriah jeung batiniah.
Nya Gusti Nu Maha Agung, Maha Asih, Maha Cinta nu taya watesna.
Urang kudu balik deui ka Gusti. Urang kudu sadar yén dirina téh leutik, rapuh, teu aya nanaon tanpa pitulung ti Nu Maha Kawasa. Bangsa Sunda, bangsa Nusantara, kudu diageungkeun deui ku kasadaran yén hirup téh moal aya hartina lamun mopohokeun Gusti.
Ngageuing diri téh lain ukur pikeun diri pribadi, tapi pikeun bangsa.
Ngageuing diri hartina sadar yén hirup téh teu sorangan, sadar yén aya amanat anu kudu dipiara, sadar yén bangsa ieu kudu dijaga tina pangaruh anu mawa kaancuran. Ngageuing diri téh kudu teges, kudu wani nyanghareupan kanyataan, kudu wani nolak anu salah sanajan loba nu mimilu.
Lamun urang teu geuing ayeuna, bangsa urang bakal leungit, kawas kembang nu ragrag tina tangkalna, kawas inten palsu anu ngan ukur méré cahaya sakedapan. Tapi lamun urang geuing, balik deui kana welas asih, balik deui kana amanat kabuyutan, balik deui kana Gusti—bangsa urang bakal kuat, bakal mulya, bakal hirup sajati.
Ngageuing diri téh jalan kasalametan. Ulah mopohokeun. Ulah diantunkeun. Ulah dirarubah. (AA)